ไขข้อสงสัยขั้นตอน “การบริจาคดวงตา”: ส่งมอบแสงสว่างเพื่อผู้ป่วยกระจกตาพิการ

สวัสดีชาว Dek-D ทุกคนค่ะ จากบทความก่อนหน้าที่เราได้ให้ข้อมูลเกี่ยวกับ การบริจาคอวัย และ การบริจาคร่างกายเป็น ‘อาจารย์ใหญ่’ กันไปแล้ว วันนี้เราจึงจะมาให้ข้อมูลเกี่ยวกับ “การบริจาคดวงตา” ไขข้อสงสัยต่าง ๆ ที่เป็นปมปัญหาให้หลาย ๆ คน ไม่กล้าบริจาคดวงตา เพื่อสร้างการรับรู้และประกอบการตัดสินใจค่ะ

การบริจาคดวงตา

การบริจาคดวงตา คือ การแสดงความจำนงตั้งแต่ยังมีชีวิตเพื่อมอบดวงตาของตนเองภายหลังจากเสียชีวิตแล้ว ให้กับผู้ป่วยที่มีปัญหาด้านการมองเห็นให้สามารถกลับมามองเห็นได้เป็นปกติอีกครั้ง การบริจาคดวงตาไม่ได้เป็นการนำดวงตาทั้งดวงมาใช้ แต่ใช้เพียงกระจกตาด้านหน้าของดวงตาเท่านั้น 

การบริจาคดวงตาแตกต่างจากการบริจาคอวัยวะอื่น ๆ เพราะโอกาสการเข้ากันของเนื้อเยื่อค่อนข้างสูง ดังนั้นทุกคนจึงสามารถบริจาคดวงตาให้กับผู้ป่วยที่เข้าคิวรอรับการรักษาได้โดยไม่เจาะจงว่าเหมาะสมบริจาคให้กับใคร

ใครสามารถเป็นผู้บริจาคดวงตาได้บ้าง?

• สามารถบริจาคได้ทุกเพศ ทุกวัย ตั้งแต่อายุ 2 ปี เป็นต้นไป 
• ผู้ที่มีสายตาสั้น สายตายาว สายตาเอียง ผู้ที่ผ่านการทำเลสิค หรือเคยผ่าตัดต้อกระจกสามารถบริจาคดวงตาได้ 
• ผู้ที่ปราศจากเชื้อที่มีการถ่ายทอดทางการปลูกถ่ายกระจกตา เช่น ไวรัสเอดส์ ไวรัสตับอักเสบ บี ซี เป็นต้น  

ข้อจำกัดการบริจาคดวงตา 

บุคคลที่มีภาวะต่อไปนี้ไม่สามารถเป็นผู้บริจาคดวงตาได้ 

1.เสียชีวิตโดยไม่ทราบสาเหตุ เนื่องจากผู้บริจาคอาจเป็นพาหะหรือถ่ายทอดเชื้อโรคไปสู่ผู้รับการรักษาได้ 

2.ติดเชื้อในกระแสเลือดตอนเสียชีวิต

ดวงตาที่มีผู้บริจาคสามารถนำไปใช้ประโยชน์อย่างไรได้บ้าง?

1.ส่วนกระจกตา (Cornea) ใช้ผ่าตัดเปลี่ยนกระจกตาให้แก่ผู้ป่วยกระจกตาพิการ เพื่อวัตถุประสงค์ดังนี้

• เปลี่ยนกระจกตาที่ขุ่นให้ใส
• เปลี่ยนกระจกตาที่ไม่เรียบให้เรียบ
• รักษารูปทรงและรูปร่างของกระจกตา
• รักษาโรคกระจกตาติดเชื้อที่ควบคุมด้วยยาไม่ได้

2.ส่วนตาขาว (Sclera) ใช้ผ่าตัดตกแต่งเสริมเบ้าตาในผู้ป่วยที่ใส่ตาปลอม 

3.ส่วนเนื้อเยื่อที่อยู่ระหว่างกระจกตากับตาขาว (Limbal Tissue) เนื้อเยื่อบริเวณนี้มีสเตมเซลล์หรือเซลล์แม่ของเซลล์ผิวกระจกตาที่สามารถนำไปเพาะเลี้ยงในห้องปฏิบัติการ เพื่อนำมารักษาปลูกถ่ายให้กับผู้ป่วยที่มีผังผืดที่ผิวกระจกตา 

เคยผ่าตัดตามาก่อนสามารถบริจาคดวงตาได้หรือไม่?

เคยผ่าตัดแก้ไขสายตาด้วยเลเซอร์ 

สามารถบริจาคได้ แต่ต้องแจ้งเจ้าหน้าที่ให้ทราบก่อน

เคยผ่าตัดดวงตา เช่น ต้อหิน ต้อกระจก 

สามารถนำมาใช้ได้หลังจากผ่านการตรวจนับเซลล์แล้ว

เคยได้รับการยิงเลเซอร์รักษาเบาหวาน ต้อหิน

สามารถนำมาใช้ได้ภายหลังจากได้รับการตรวจสอบแล้ว 

ขั้นตอนการบริจาคดวงตา 

แสดงความจำนงบริจาคดวงตาได้ที่นี่ คลิก 

เมื่อบริจาคดวงตาแล้วจะได้รับบัตรประจำตัวผู้บริจาคดวงตา ควรพกบัตรผู้บริจาคติดตัวไว้และแจ้งให้ญาติรับทราบว่าได้ทำเรื่องบริจาคดวงตาไว้ในระหว่างมีชีวิต

ในกรณีบริจาคอวัยวะแทนญาติ กรุณาโทรแจ้งศูนย์ดวงตาสภากาชาดไทยทันทีที่ผู้บริจาคเสียชีวิต ในวันและเวลาราชการ 

โทร. 02 256 4039-40, 02 251 4200-1 

หรือทางมือถือ 081 902 5938 และ 081 836 4927 ตลอด 24 ชม.

ข้อควรปฏิบัติหลังแสดงความจำนงบริจาคดวงตา 

• แจ้งสมาชิกในครอบครัว ญาติ หรือคนใกล้ชิดให้ทราบ
• ถ้ามีปัญหาเกี่ยกวับดวงตาควรปรึกษาจักษุแพทย์
• เก็บบัตรอุทิศดวงตาไว้กับตัว

ศูนย์ดวงตาสภากาชาดไทย 

อาคารเทิดพระเกียรติสมเด็จพระญาณสังวร (เจริญ สุวฒโน) ชั้น 7 ถนนอังรีดูนังต์ ปทุมวัน กรุงเทพมหานคร 10330 

E-mail: eyebank@redcross.or.th

Website: http://eyebank.redcross.or.th

บริจาคสมทบทุนศูนย์ดวงตาสภากาชาดไทย

การบริจาคดวงตาเป็นเหมือนการส่งมอบแสงสว่างและการมองเห็นที่มีคุณภาพให้กับผู้อื่น 

แม้ร่างกายจะสูญสลายไปในที่สุด แต่ในวาระสุดท้ายเรายังได้ช่วยเหลือผู้ที่มีปัญหาด้านการมองเห็น จึงอยากเชิญชวนทุกคนร่วมบริจาคดวงตาหรือสามารถสมทบทุนในกิจการช่วยผู้ป่วยกระจกตาพิการได้ตามข้อมูลในบทความ มาร่วมเป็นผู้ให้ด้วยกันนะคะ