"เช้านี้ถอดปลั๊กไฟรึยัง?" เล่า step การเดินทางของไฟฟ้า กับเหตุผลที่ไม่ควรลืมถอดปลั๊กหลังใช้งาน!

สวัสดีค่ะชาว Dek-D  ยิ่งเวลาผ่านไป ก็ยิ่งมีเทคโนโลยีและนวัตกรรมใหม่ๆ มาคอยอำนวยความสะดวกให้มนุษย์ในทุกด้าน และคงยากที่แต่ละก้าวของเราจะเลี่ยงเครื่องใช้ไฟฟ้าไปได้ค่ะ  สิ่งที่ต้องระมัดระวังก็ไม่ได้มีแค่ตัวเลขบนบิลค่าไฟ แต่ยังมีโอกาสเกิดอุบัติเหตุ "ไฟฟ้าลัดวงจร" ที่อาจร้ายแรงถึงชีวิต วันนี้เราเลยจะมาสรุปสาระสั้นๆ ที่ช่วยให้เข้าใจการเดินทางของไฟฟ้า รวมถึงคำถามที่หลายคนสงสัยว่า "ถ้าเสียบปลั๊กตอนไม่ได้ใช้งาน จะมีไฟวิ่งอยู่มั้ย?"

เล่าก่อนว่า "ไฟฟ้า" ก็คือหนึ่งในพลังงานแปรรูปที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม โดยมนุษย์ได้นำพลังงานนั้นมาเปลี่ยนเป็นเสียง แสงสว่าง ความร้อน หรือพลังงานกล เพื่อใช้ประโยชน์ในรูปแบบที่แตกต่างกัน  ต้นกำเนิดก็มีทั้งปรากฏการณ์ทางธรรมชาติอย่างพวกฟ้าแลบฟ้าผ่า การเปลี่ยนแปลงของพลังงานแสง ความร้อน หรือปฏิกิริยาเคมีของแบตเตอรี 

แต่ในกรณีเครื่องใช้ไฟฟ้าที่เราใช้อยู่ตลอด จะมีที่มาจาก "การเหนี่ยวนำของอำนาจแม่เหล็กในเครื่องกำเนิดไฟฟ้า" นั่นเองค่ะ  คำฟังดูยาก แต่เราจะสรุปให้ฟัง

ผ่านกี่ step กว่าไฟฟ้าจะเดินถึงบ้านเรา?

1. เริ่มจากโรงไฟฟ้าจะนำพลังงานตั้งต้น (เช่น พลังงานน้ำ ลม แสงแดด ก๊าซธรรมชาติ หรือถ่านหิน) มาใช้เป็นเชื้อเพลิงเพื่อหมุน "เครื่องกำเนิดไฟฟ้า" (Generator) 
2. กระแสไฟฟ้าที่ผลิตได้นี้ผ่านเข้าทาง "หม้อแปลงไฟฟ้า" 
3. แล้วก็จะตรงสู่สายไฟเข้าที่พักอาศัยของเรา

และเมื่อเราเชื่อมต่อสายไฟดังกล่าวเข้ากับเครื่องใช้ไฟฟ้า + เปิดสวิตช์ เครื่องใช้ไฟฟ้านั้นก็จะใช้การได้ และในขณะเดียวกันกระแสไฟฟ้าก็จะย้อนไปสู่แหล่งกำเนิดด้วย จนเกิดสิ่งที่เรียกว่า "วงจรไฟฟ้า"  แล้วจะไหลเวียนตลอดถ้าเรายังคงเสียบสายไฟและเปิดสวิตช์ไว้

คำถามคือจะเกิดอะไรขึ้น ถ้าเราเสียบสายไฟทิ้งไว้โดยไม่ใช้งาน?

= ผลที่เกิดขึ้นจะต่างกันตามเครื่องใช้ไฟฟ้า

ประเภทที่ 1 เครื่องใช้ไฟฟ้าที่มีโหมดสแตนด์บาย ก็คือพวกที่เราเสียบปลั๊กทิ้งไว้แล้วจะมีไฟดวงเล็กๆ สว่างอยู่บนตัวเครื่อง อย่างเช่นคอมพิวเตอร์หรือทีวี ฯลฯ กลุ่มนี้คือถ้าเสียบไว้จะมียังคงมีกระแสไฟฟ้าไหลวนอยู่ในเครื่องตลอดค่ะ

ประเภทที่ 2 เครื่องใช้ไฟฟ้าที่ต้องเปิดสวิตช์ถึงจะมีไฟติด เช่น พัดลม เครื่องเป่าผม เครื่องดูดฝุ่น ฯลฯ กลุ่มนี้ถึงแม้จะเปิดเสียบปลั๊กทิ้งไว้ก็จะยังไม่มีกระแสไฟฟ้าไหลเวียนเป็นวงจร หรือถึงมีก็น้อยกว่าประเภทแรกมากๆ  

แต่ข้อควรระวังคือจะประเภทไหน เสียบปลั๊กทิ้งไว้ก็ไม่มีผลดี เพราะเสี่ยงเครื่องใช้ไฟฟ้าเสื่อมคุณภาพเร็วกว่าปกติ เสี่ยงไฟฟ้าช็อตหรือไฟฟ้าลัดวงจรตอนเกิดฟ้าผ่า ที่สำคัญคือสมมติเราเสียบปลั๊กคอมพ์ไว้ทั้งวัน จะใช้กำลังไฟฟ้าประมาณ 9 mW หากเสียบทิ้งไว้ทั้งเดือน (5 บาท/ยูนิต) = เสียค่าไฟเพิ่ม 32.4 บาทต่อเดือน ฟังแบบนี้อาจคิดว่าไม่มาก แต่อย่าลืมเรื่องจำนวน เพราะยิ่งหลายชิ้นก็ยิ่งบวกจำนวนเงินที่ต้องจ่ายไปฟรีๆ เลยค่ะ

เพื่อให้เห็นภาพมากขึ้น วันนี้เรามีคลิปที่อธิบายแบบกระชับเข้าใจง่ายมาฝาก ใครเรียนวิทย์แล้วงงๆ เรื่องนี้ ช่วยได้แน่นอนค่ะ!

สุดท้ายนี้ต้องขอบคุณสาระใกล้ตัวจาก ปตท. ด้วยนะคะ หลังจากนี้ก็อย่าลืมติดนิสัยการถอดปลั๊กไฟก่อนออกจากบ้านและหลังใช้งานเสร็จ เพื่อช่วยประหยัดพลังงานไฟฟ้า ลดการเสียเงินโดยไม่จำเป็น ที่สำคัญคือสร้างความอุ่นใจของทั้งเราและคนในบ้านด้วยนะคะ ^^